Herhaalde wooneenheden

Een jeugdige en bevlogen Herman Hertzberger maakt in 1959 voor het tijdschrift Forum een opzienbarende studiemaquette van luciferdoosjes. De maquette laat een stapeling 'wooncellen' zien, de eenheid waaruit een woongebouw volgens Hertzberger bestaat.

De architect geeft aan dat een vrijstaande eengezinswoning wellicht het ideaal van elke Nederlander is, maar stelt daarbij dat dit niet realistisch is. Er is simpelweg niet genoeg ruimte voor in Nederland. En dus moeten we stapelen. De maquette van luciferdoosjes laat door de herhaling van één basiseenheid een zekere monotonie zien.

De schakeling van de doosjes staat echter ook voor variatie in de woningbouw, waardoor er onverwachte ontmoetingen tussen mensen ontstaan. Hierdoor is dit ontwerp een kritiek op de eenvormige woningbouwpraktijk in de jaren vijftig, waar ontmoetingen tussen mensen en intieme relaties niet meer mogelijk zijn. De redactie van Forum noemt Nederland zelfs een bijna onbewoonbaar land, vanwege de inspiratieloze woningen. Want in het trappenhuis van de gemiddelde portiekflat moet het stil zijn en de galerij van de flat is te krap voor elke andere ontmoeting dan een botsing.